Verslag Schnitgerfestival 2021
In tijden van corona is het geen sinecure om een festival te organiseren, maar voor het bestuur van Stichting Groningen Orgelstad was het duidelijk dat het Schnitgerfestival, als het ook maar enigszins mogelijk was, door moest gaan. En gelukkig was het mogelijk: de achtste editie van het Schnitgerfestival kon precies zoals gepland plaatsvinden, zij het met de voorgeschreven maatregelen
Het Schnitgerfestival 2021 bood een tijdsbestek van 4 dagen 13 muzikale evenementen, variërend van traditionele orgelconcerten tot klassieke concerten met vocale of instrumentale ensembles, tot masterclasses, een excursie en een cantatedienst. In de programmering waren ook weer een aantal cross-over voorstellingen te bezoeken die een breed publiek aanspreken. Deze keer waren dat o.a. twee dansvoorstellingen die – gezien de vele lovende reacties – zeer geslaagd waren.
Tango! Piazzolla
Opname van de livestream van het concert op 15 oktober in de Nieuwe Kerk.[popup_anything id=”5175″]
RHOMBUS! – dans, orgel en slagwerk
Opname van de livestream van het concert op 16 oktober in de Lutherse Kerk.[popup_anything id=”5186″]
Grootse Meerstemmigheid
Het thema van het Schnitgerfestival 2021 was ‘Grootse Meerstemmigheid’, geïnspireerd door drie componisten uit de renaissance en de vroege barok-periode van wie in 2021 een herdenkingsjaar gevierd werd:
– Josquin des Prez (500e sterfjaar);
– Jan Pieterszoon Sweelinck (400e sterfjaar);
– Michael Praetorius (400e sterfjaar).
Daarnaast was er in verschillende voorstellingen ook aandacht voor de Argentijnse componist Astor Piazzolla (100e geboortejaar) en Tomaso Giovanni Albinoni (350e geboortejaar).
Klik op onderstaande linken voor meer informatie
Dag 1: donderdag 14 oktober
Na de opening van het Schnitgerfestival door Burgemeester Koen Schuiling werd het openingsconcert gegeven door het Gesualdo Consort Amsterdam. Onder leiding van Harry van der Kamp zong het achtstemmige ensemble het programma ‘Sweelinck, onze muzikale Rembrandt’. Zij deden dit in afwisseling met Matthias Havinga die op het beroemde Schnitgerorgel ook werken van Sweelinck speelde.
De excursie ‘De Gouden eeuw in Middentoonstemming’ ging met 70 deelnemers (uitverkocht) per touringcar naar de orgels in Krewerd, Loppersum en Zeerijp. De leiding was in handen is van organist Sietze de Vries en streekhistoricus Reint Wobbes. Dit ijzersterke duo kan als geen ander het publiek boeien met prachtig orgelspel (Sietze) en verhalen over de orgels, de kerken en het Groningerland.
’s Avonds waren er twee concerten die beide in de categorie ‘cross-over’ vallen. In de Der Aa-kerk speelde het Luthers Bach Ensemble het programma ‘Pracht en praal van de Italiaanse meerkorigheid’. Het was een combinatie van solo-zang, blazers (Copper & Zink) en orgel, met een speciale rol voor het Castello Consort orgel, een nieuw instrument gebouwd in 17e-eeuwse Italiaanse stijl. Op het programma stonden werken van o.a. Sweelinck, Praetorius, Gabrieli en Monteverdi. Een uniek concert waarbij de musici zich door de kerk verspreid hadden. Het publiek kwam ogen en oren te kort.
Op hetzelfde moment was er in de Nieuwe Kerk een heel andere voorstelling te zien en horen, namelijk ‘Tango! Piazzolla’ met Aart Bergwerff op het orgel en Santiago Cimadevilla op bandoneon. Het danspaar Lorena en Jory verraste met hun intens gevoelige dans op de tangomuziek van het orgel en de bandoneon. Er klonken werken van o.a. Piazzolla, Bach, Sixten, Skrjabin.
Zaterdag was een dag vol afwisseling. In de ochtend gaven de hoofdgasten van dit festival, de organisten Bernard Winsemius en Jürgen Essl, beiden een Masterclass (thema ‘Sweelinck’) aan orgelstudenten in resp. de Pelstergasthuiskerk en de Martinikerk. Hierbij werd gebruik gemaakt van geluidsapparatuur zodat het publiek de aanwijzingen ook kon horen.
In de middag konden de festivalgangers weer kiezen uit twee concerten. In de Lutherse Kerk werd het toe-gestroomde publiek overdonderd met de dansshow RHOMBUS! Met op het orgel Vincent Hensen-Oosterdijk, op slagwerk Kalina Vladoska (in 2019 winnares van het Prinses Christina Concours) en met de jonge dansers van de opleiding Lucia Marthas Institute for Performing Arts. Ook hiervan is een livestream registratie gemaakt. De reacties waren opgetogen, zoals die van muziekjournalist Jaap Jan Steensma op Facebook. Hij schreef o.a.:
Het tweede concert vond plaats in de Pelstergasthuiskerk en werd gegeven door het Duo Belder Kimura, met Pieter-Jan Belder op klavecimbel en Rie Kimura op barokviool. Dit concert trok 33 betalende bezoekers die werden getrakteerd op een concert van grote klasse rond de Venetiaanse componist Tomaso Albinoni.
In de avond was het tijd voor het orgelconcert waar de liefhebbers zo naar uitgekeken hadden: in de Der Aa-kerk speelden Bernard Winsemius en Jürgen Essl in het Dubbelconcert. Hier waren zo’n 100 mensen aanwezig die zich overgaven aan de muziek van o.a. Sweelinck, Praetorius, Bruhns en Pachelbel, aangevuld met eigen composities en bewerkingen van de organisten.
Ook op de laatste dag van het Schnitgerfestival viel er veel te genieten. Het begon om 10.00 uur met de Stedelijke Cantatedienst in de Martinikerk. Onder leiding van Jelte Hulzebos voerden de zangers en instrumentalisten van het Cantate Consort samen met de koren Sonus Vita en het Agricola Consort meerkorige psalmen en motetten van Michael Praetorius uit. Een groots spektakel, dat ook werd gelivestreamd.
Na de dienst kon men meteen doorlopen naar de Pelstergasthuiskerk waar om 12.15 uur het lunchconcert begon.
Het laatste evenement van deze achtste editie van het Schnitgerfestival was het slotconcert met de 12 zangers van het Britse vocale ensemble Stile Antico die een programma zongen rond een groot aantal ‘Old Dutch Masters’ waarbij o.a. Josquin des Prez en Clemens non Papa voorbijkwamen. Jürgen Essl speelde op het orgel werken van Sweelinck, Scheidemann en andere componisten uit (de omgeving van) de lage landen.
